همین موضوع نیز موجب ایجاد ذی‌نفعان قوی در این موضوع خواهد شد و عملاً حذف انحصار ایجاد شده را به شدت سخت می‌کند زیرا ذی‌نفعان قوی مانع اجرای صحیح قوانین ضدانحصار خواهند شد. قدس در پرونده‌های پیگیرانه خود سراغ کسب‌وکارهای مرتبط با داروسازی و داروخانه‌ها رفته است.
در حال حاضر انجمن داروسازان که متشکل از داروخانه‌دارهاست، مخالف جدی رفع انحصار مجوز این حوزه است. در همین زمینه با آقای حسین شمالی، داروساز و رئیس سابق داروخانه مرکزی هلال‌احمر به گفت‌وگو پرداختیم.
ماجرای ابلاغ آیین‌نامه جدید تأسیس داروخانه
حسین شمالی، داروساز و پژوهشگر حوزه سلامت و رئیس سابق داروخانه هلال‌احمر کل در گفت‌وگو با قدس درباره ابلاغ آیین‌نامه جدید تأسیس داروخانه‌ها، گفت: آیین‌نامه جدید پس از چندین ماه کشمکش با انجمن‌های مختلف و تلاش برای تسریع تصویب، سرانجام ابلاغ شد. از مهم‌ترین مخالفان این اصلاحات آیین‌نامه، انجمن داروسازان است و از مهم‌ترین موافقان آن هم عمده داروسازها هستند. به نظر می‌رسد این انجمن با توجه به خطر افتادن انحصار داروخانه‌ها و حاشیه سود بالای آن‌ها، با این مسئله مخالف باشند. این درحالی است که داروسازانی که در این بازار انحصاری حقی نداشتند، می‌توانند با تغییر جدید وارد بازار کار شوند و از این اصلاحات انجام شده بسیار راضی بودند.
قیمت بالای مجوزها نشانه چیست؟
وی در ادامه افزود: یک قاعده‌ای وجود دارد که هر زمان خود مجوز قیمت بالایی پیدا کرد یعنی یک انحصار و فسادی وجود دارد. از سال‌های گذشته تاکنون، برای اینکه فردی بتواند داروخانه تأسیس کند، دو حالت وجود داشت: نخست اینکه سال‌ها در نوبت انتظار برای اخذ مجوز باشد و دوم با پرداخت مبلغ زیادی، مجوز فرد دیگری را بخرد و این موضوع بسیار مضحک است؛ چراکه اگر یک داروسازی صلاحیت دارد که داروخانه تأسیس کند، چرا باید معطل شود؟! اگر صلاحیت ندارد چگونه با پول می‌تواند داروخانه تأسیس کند. این یک تناقض جدی است که همیشه وجود داشته و دلیل آن انحصارطلبی است.
بازارسیاه مجوزهای کسب وکار
شمالی در پاسخ به این پرسش که علت بازارسیاه مجوزهای داروخانه‌ها چیست، توضیح داد: گاهی دیده می‌شود مجوزی ۲ تا ۱۰میلیارد تومان خرید و فروش می‌شود. درحال حاضر داروسازانی بوده و هستند که می‌توانند داروخانه بزنند اما به دلیل حدنصاب جمعیتی که در آیین‌نامه قبلی برای هر شهر تعیین شده بود، امکان ورود به داروخانه‌ها را به داروسازان جدید نمی‌داد. در تهران محله‌هایی وجود دارد که یک فرد برای دسترسی به داروخانه باید مسافت طولانی را طی کند، یعنی در یک محله با جمعیت زیاد داروخانه وجود ندارد که این به دلیل بازار انحصاری است و به همین دلیل داروخانه‌ها جاهایی تأسیس می‌شوند که اصطلاحاً فروش بیشتری داشته باشند که به معنای وجود امکانات در شهرهای بزرگ و عدم‌توسعه امکانات در شهرهای کوچک و حاشیه شهرهاست که این موضوع از عدالت به دور است.
باید ورود به بازار تسهیل شود
کارشناس حوزه سلامت در ارائه راه‌حل انحصارشکنی در داروخانه‌ها، تصریح کرد: راه‌حل اساسی این است که ورود به این بازار تسهیل شود. بعضی‌ها معتقدند در این صورت درآمد داروخانه‌ها کم می‌شود، خب بشود، مگر قرار است داروخانه‌ها با هر کیفیتی و با هر گونه رفتاری با مردم و با هر نوع تخلفی تضمین شوند که بتوانند در این بازار بمانند. اما یک داروساز باانگیزه‌ای که به مردم خدمات باکیفیت ارائه می‌دهد، صرفاً داروفروش نبوده و خدمات دارویی و مشاوره‌ای درست به مردم می‌دهد و استقبال مردم را نیز به خود جذب می‌کند، شایسته است در این بازار بماند و کسانی که کیفیت ندارند، تخلف می‌کنند و حقوق مردم را رعایت نمی‌کنند باید از بازار حذف شوند.
وی درباره کمک و خدمتی که تسهیل ورود داروسازان و اخذ مجوز داروسازان برای تأسیس داروخانه به مردم ارائه می‌کند، عنوان کرد: در حال حاضر به دلیل انحصاری که در داروخانه‌ها وجود دارد، آن‌ها خدمات به مردم نمی‌دهند و صرفاً محلی برای فروش دارو شده‌اند. یعنی داروخانه‌های ما در حقیقت داروفروش شده‌اند؛ چون یک بازار انحصاری وجود دارد و مردم مجبور هستند از بین این تعداد معدودی که وجود دارد، برای گرفتن دارو یک جایی را انتخاب کنند. اصطلاحاً هیچ رقابتی وجود ندارد اما اگر تعداد داروخانه‌ها زیاد شود آن‌وقت مجبور هستند برای اینکه بتوانند مشتریان و مخاطبان خود را حفظ کنند، خدمات مضاعفی علاوه بر فروش دارو ارائه دهند.
رئیس سابق داروخانه هلال‌احمر با اشاره به مشاوره دارویی به عنوان یکی از وظایف اصلی داروخانه‌ها، عنوان کرد: مشاوره دارویی وظیفه داروساز در داروخانه‌هاست، اما وقتی یک داروخانه تنها از محل فروش دارو درآمد خوبی دارد چه دلیلی دارد که خدمات دارویی به همه ارائه بدهد یا در بحث بسیاری از مکمل‌های رژیمی که مصرف خیلی بالایی هم دارند، ورود کند؟ در حال حاضر مصرف تمامی این مکمل‌ها نیاز به مشاوره درست برای مصرف دارد. بسیاری از عوارضی که وجود دارد در اثر استفاده نادرست از این مکمل‌هاست یا بسیاری از بیماران که سال‌هاست به غلط از داروهایی استفاده می‌کنند؛ دلیل این است که آموزش درستی به مردم داده نمی‌شود. از طرف دیگر بسیاری از مردم برای مشکلات جزئی همانند بسیاری از دیگر کشورها به پزشک مراجعه نمی‌کنند که وجود یک دکتر داروساز در داروخانه می‌تواند براساس ضوابطی که در حیطه اختیارات خود دارد، آن داروهایی که بدون نسخه به مشتری می‌دهد را تجویز کند. اگر داروخانه‌ای بخواهد صرفاً از طریق فروش دارو در بازار انحصاری کسب درآمد کند هیچ‌گاه کشور نمی‌تواند به سمت افزایش کیفیت در داروخانه‌ها برود. بنابراین باید سود فروش دارو را به حداقل رسانده و سود و مزایای ارائه خدمات دارویی حداکثر شود که این مسئله راهی جز افزایش تعداد داروخانه‌ها و ایجاد رقابت برای رسیدن به این هدف وجود ندارد.
نظر شما